Rozwadów – historia Klasztoru Kapucynów

Historia powstawania rozwadowskiego klasztoru jest burzliwa. Od mitycznych przesłanek, które skłoniły pomysłodawcę do założenia świątyni w tym miejscu, aż po zmiany architektów i wykonawców całego projektu. Jakie były okoliczności powstania Klasztoru Braci Mniejszych w Rozwadowie? Kto był jego założycielem? Którego wieku sięgają najstarsze podania, dotyczące założenia świątyni w tym miejscu?

Klasztor w Rozwadowie – geneza założenia

W XVIII wieku liczne tereny współczesnego województwa podkarpackiego były własnością książąt z rodu Lubomirskich. Ten zasłużony ród polski był wspominany w licznych podaniach już za czasów Mieszka I. W posiadanie ziem, które obejmują tereny ze znajdującym się na nich klasztorem, wszedł w 1723 roku Jerzy Ignacy Lubomirski. Wykupił on wówczas od rodziny Rozwadowskich liczne tereny, znajdujące się nad rzeką San. Część z nabytych terenów została przekształcona w bazę szlachecką całej rodziny – wydzielono jednak fragment, który w zamierzeniu miał stanowić ziemię, na których powstanie zespół klasztorny.

Interesująca jest historia pobudek, które skłoniły księcia Lubomirskiego do wyboru akurat tego miejsca. Według niektórych podań pobożny szlachcic był zachwycony łuną światła, która wznosiła się nad tym terenem w późnych godzinach popołudniowych i wieczornych. Książę Jerzy Lubomirski miał dostrzec w miejscu tym potencjał, który świadczył o obecności Stwórcy. Nie bez powodu tereny, na których wznosi się obecnie klasztor, nazywano „Jasną Górą”.

Istnieje również inna teoria, która ma w sobie mnie cząstki boskiej, natomiast charakteryzuje się większym prawdopodobieństwem. Jerzy Ignacy Lubomirski został bowiem oskarżony o zabójstwo niejakiego Józefa Jelca, który był winny księciu znaczną sumę pieniędzy. W ramach pokuty i odpuszczenia grzechów książę zdecydował się na ufundowanie zespołu klasztornego. Tak też uczynił i według źródeł 21 marca 1741 została podjęta decyzja o rozpoczęciu budowy.

Dzień później, 22 marca 1741, zostało podpisane oficjalne pismo, zgodnie z którym zakon Kapucynów otrzymywał określone tereny. Rozpoczął się żmudny proces przygotowywania do rozpoczęcia robót budowlanych. Teren został poświęcony przez księdza Stanisława Lipskiego. Zezwolenie ze strony władz Kościoła katolickiego wydał 19 maja 1741 roku kardynał Jan Aleksander Lipski.

Afera z architektem

Wykonawcą całego projektu został Jan Opitz,rzeszowski architekt. To właśnie ten rzemieślnik podpisał dnia 13 kwietnia 1741 roku umowę o wykonaniu planu całej budowli. Pierwsi bracia zakonni już w czerwcu tego samego roku zostali ulokowani w tymczasowych budynkach. Znajdowały się one zaraz obok nowo powstającej świątyni.

Dwa miesiące później dokonano pierwszego poświęcenia drewnianej budowli oraz dwóch dzwonów, które miały zostać umieszczone na szczycie wieży i w bramie klasztornej. Pierwsze fundamenty zostały położone w lipcu 1743 roku, jednak po kilku miesiącach okazało się, że cały projekt jest wadliwy.

Dotychczasowy architekt klasztoru w Rozwadowie, Jan Opitz, uciekł przed ukończeniem prac. Książę Jerzy Lubomirski zdecydował o podpisaniu kolejnej umowy. Tym razem z warszawskim rzemieślnikiem Janem Bayem.

Dalsze losy klasztoru w Rozwadowie

Rozwadowski klasztor został uroczyście poświęcony 14 października 1753 roku. Zespół świątynny przyjął patronat Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Bracia zakonni zostali wprowadzeni do nowego gmachu klasztornego przez Teodora, syna księcia Jerzego Lubomirskiego. W późniejszych latach wykonano również polichromię kościoła – zlecenia tego podjął się Andrzej Mikołajski w 1893 roku. Gruntowny remont zespołu świątynnego miał miejsce na początku XX wieku.

Wykonane z blachy zniszczone stacje drogi krzyżowej, zostały zastąpione przez nowe projekty w 1929 roku. W latach trzydziestych XX wieku odrestaurowano również zabytkowy ołtarz i tabernakulum, wstawione zostały również nowe konfesjonały. Okres drugiej wojny światowej jest związany ze znacznymi zniszczeniami klasztoru w Rozwadowie. Uszkodzona została wówczas między innymi ława z XVIII wieku. Od XX wieku świątynia stopniowo odzyskała dawny blask. Jest to zasługą remontu przeprowadzonegogo w latach od 1985 do 1990.

Klasztor w Stalowej Woli – bogata historia niezwykłej świątyni

Klasztor Braci Mniejszych Kapucynów znajduje się współcześnie na terenie jednej z dzielnic Stalowej Woli. W XVIII wieku Rozwadów był odrębnym miasteczkiem. Dzięki działalności księcia Jerzego Lubomirskiego ufundowany został tam wspaniały zespół klasztorny. Podkarpacka świątynia stanowi ewenement nie tylko na skalę wojewódzką. Również w przekroju całego kraju.

Charakterystyczny dla kapucyńskich świątyń styl baroku toskańskiego, który posłużył za inspirację dla architektów całego projektu, jest wyróżniającym się punktem na architektonicznej mapie Polski. Kościół w podkarpackim Rozwadowie to mieszanka burzliwych dziejów i niezwykłej pobożności fundatora całego przybytku. Odwiedzając okoliczne miejscowości w województwie podkarpackim, warto znaleźć czas, aby przyjechać na Stalowej Woli i na własne oczy zobaczyć, jak współcześnie prezentuje się cały kompleks.